🌍 Дэлхийн байгаль орчны өдөр – 2025
"Хуванцар бохирдлыг зогсооё!"
📅 2025 оны 6-р сарын 5
Жил бүрийн 06 сарын 05-нд дэлхий нийтээрээ “Дэлхийн байгаль орчны өдөр”-ийг тэмдэглэдэг уламжлалтай. Энэ өдөр нь бидний амьдарч буй дэлхийгээ хайрлан хамгаалах, байгаль орчны асуудлуудад анхаарлаа хандуулахыг уриалдаг билээ.
2025 оны Дэлхийн байгаль орчны өдрийг Бүгд Найрамдах Солонгос Улс зохион байгуулж байгаа бөгөөд энэ жилийн сэдэв нь "Хуванцар бохирдлыг зогсооё!" юм. Энэхүү уриа нь #BeatPlasticPollution гэсэн хаштаг дор дэлхий дахинд нэг удаагийн хуванцар хэрэглээг бууруулах, хог хаягдлыг зөв зохистой менежменттэй болгох, иргэдийн ухамсрыг дээшлүүлэхэд чиглэж байна.
🧪 Хуванцар бохирдлын бодит байдал:
- Жил бүр 400 сая тонн орчим хуванцар үйлдвэрлэгддэг бөгөөд үүний нэг сая гаруй тонн нь эрүүл мэндийн салбараас үүсдэг гэж тооцогддог.
- 36%-ийг нь савлагаанд (ихэнх нь нэг удаагийн) ашигладаг.
- Далайн хог хаягдлын 80% орчим хувийг хуванцар эзэлдэг.
- Хуванцар нь 100-1000 жил хүртэл хөрс, ус, байгальд задрахгүйгээр үлддэг.
- 11 сая тонн хуванцар хаягдал жил бүр далайд ордог ба энэ тоо 2040 он гэхэд 3 дахин нэмэгдэх төлөвтэй.
🧠 Микро хуванцрын хүний биед үзүүлэх нөлөө
1. Тархинд хуримтлагдах байдал
2025 оны судалгаагаар хүний тархины эдэд микро хуванцрын агууламж бусад эрхтнүүдтэй харьцуулахад 30 дахин их байсан бөгөөд сэтгэцийн өвчтэй хүмүүсийн тархинд энэ хэмжээ 10 дахин их байжээ. Энэ нь микро хуванцрын тархинд хуримтлагдах боломжтойг харуулж байна.
2. Зүрх судасны эрсдэл
2024 оны судалгаагаар зүрх судасны өвчтэй хүмүүсийн хүзүүний артерийн товрууны эдэд микро хуванцар илэрсэн бөгөөд энэ нь зүрхний шигдээс, цус харвалт, нас баралтын эрсдэлийг 4.5 дахин нэмэгдүүлж байжээ. Hopkins Bloomberg Public Health Magazine
3. Элэг, гэдэсний үйл ажиллагаанд үзүүлэх нөлөө
2025 оны судалгаагаар полистирол нанохуванцар хэрэглэсэн хулгануудын цусан дахь сахарын зохицуулалт алдагдаж, элэгний ферментийн түвшин нэмэгдсэн бөгөөд гэдэсний нэвчимхий чанар ихэссэн нь "leaky gut" буюу гэдэсний нэвчилт үүсэхэд хүргэж байжээ. New York Post
4. Уушги, бүдүүн гэдэсний хавдар, үргүйдэл
2024 оны судалгаагаар агаараар дамжин хүний биед ордог микро хуванцрын нөлөөгөөр уушгины үрэвсэл, бүдүүн гэдэсний хавдар, үргүйдэл зэрэг эрүүл мэндийн асуудлууд үүсэх эрсдэлтэй болохыг тогтоожээ.
5. Хүүхдийн эрүүл мэндэд үзүүлэх нөлөө
2024 оны судалгаагаар жирэмсэн эхчүүдийн гурав дахь гурван сард микро хуванцарт өртөх нь бага жинтэй хүүхэд төрөх эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг болохыг тогтоожээ.
📣 Бид юу хийж чадах вэ?
✅Нэг удаагийн хуванцар бүтээгдэхүүнээс татгалзах
✅Хог хаягдлаа зөв ангилан ялгаж, дахин боловсруулах
✅Орон нутгийн цэвэрлэгээний болон нөхөн сэргээлтийн аянд идэвхтэй оролцох
✅Хүүхэд, өсвөр үеийнхэнд байгаль хамгаалах мэдлэг түгээх
✅ Байгууллагынхаа дотоод хэрэглээг илүү байгальд ээлтэй болгох
🌱 Хариуцлагатай иргэн бүрийн оролцоо чухал!
Бид байгаль орчноо хамгаалах үйлсэд өчүүхэн мэт санагдах боловч үр нөлөө ихтэй алхмуудаар хувь нэмрээ оруулах боломжтой. Дэлхийн байгаль орчны өдөр бол зөвхөн нэг өдрийн арга хэмжээ биш, харин үргэлжлэх үйл явц юм.
Байгаль дэлхийгээ хамгаалах үйлсэд нэгдэцгээе!
📢 #BeatPlasticPollution | #WorldEnvironmentDay | #Байгаль_Орчноо_Хайрлая